Ξόδιλος, Αθανάσιος

(Βυτίνα 1780 – Γαλάτσι, Βλαχία μετά το 1846). Φιλικός και απομνημονευματογράφος του Αγώνα. Εγκαταστημένος τουλάχιστον από το 1814 στη Βεσσαραβία, ο Ξ. μαρτυρείται εκεί όχι μόνο ως πετυχημένος έμπορος αλλά και ως βιβλιόφιλος και μέλος της «Εν Αθήναις Εταιρείας των Φιλομούσων». Το 1820 μυείται στη Φιλική Εταιρεία και τον επόμενο χρόνο παίρνει ενεργό μέρος στην Επανάσταση. Σχετικά με τη δράση του Ξ., ο Ξάνθος σημειώνει ότι «ήτον εις των μεγαλεμπόρων Ελλήνων εις Βεσσαραβίαν, Πελοποννήσιος, εν υπολήψει και ευνοία παρά τη ρωσική εκεί διοικήσει, εις των ενθερμοτέρων αδελφών της Εταιρείας, πολλά δαπανήσας και ενεργήσας εν τη επαναστάσει προς ενθάρρυνσιν των εν Γαλατζίω και Σκουλενίω Ελλήνων στρατιωτών...». Ελάχιστα είναι γνωστά για τη ζωή του μετά το 1821. Εκτός από μερικές δεκάδες επιστολές του –προς τον Ξάνθο κυρίως– ο Ξ. μας άφησε πολυτιμότατα απομνημονεύματα για τη δράση της Φιλικής Εταιρείας και για τις πρώτες φάσεις της Επανάστασης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες.